Vaak besteed je pas aandacht aan je voeten als je er last van hebt. Bijvoorbeeld als het een beetje jeukt of pijn doet tussen je tenen. Blijken er dan schilfers en blaasjes tussen de tenen te zitten, dan hebt u waarschijnlijk een voetschimmel opgelopen.
Wat is voetschimmel?
Er bestaan vele duizenden soorten schimmels. Enkele van deze schimmels leven in en op de huid. Ook onder deze schimmels vindt je ‘specialisten’: sommige leven bij voorkeur in de haren, anderen in huidplooien en weer anderen in verhoornde delen van de huid.
Op de voeten vinden wij vrijwel uitsluitend twee soorten schimmels: Trichophyton rubrum en Trichofyton mentagrophytes. Deze schimmels leven in de hoornlaag van de opperhuid. Voetschimmels komen zeer veel voor.
Hoe ziet een voetschimmel eruit?
Voetschimmel kan zich presenteren als nattende schilferende plekken tussen de tenen. Deze vorm wordt ook wel ‘zwemmerseczeem’ genoemd, omdat het vaak bij sporters wordt gezien.
Een andere vorm, die tegelijk met zwemmerseczeem kan voorkomen, zijn rode vlakke plekken met een schilferend randje, vooral aan de zijkanten van de voeten. Soms kunnen centraal in de plek korstjes ontstaan en wondvocht vrijkomen. Wanneer bij de infectie een duidelijke rand zichtbaar is wordt de aandoening ook wel ringworm genoemd, net zo als schimmelinfecties elders op het lichaam die een dergelijke opvallende rode rand vertonen.
Schimmels kunnen ook kleine of grote blaren aan de voeten veroorzaken. Soms zijn dit diep in de huid liggende, enkele millimeter grote blaasjes die overgaan in schilferende plekken. Maar soms kunnen het ook tot enkele centimeter grote, met wondvocht gevulde blaren zijn.
Voetschimmel. Tussen de tenen, op de voetzool en aan de rand van de voet.
Hoe kom ik eraan?
Schimmels verspreiden zich door het maken van schimmelsporen. Deze zijn zeer klein en komen overal om ons heen voor. De schimmelsporen die voetschimmel kunnen veroorzaken vinden wij vooral in sportzalen, zwembaden en andere plekken waar mensen met blote voeten lopen (kleedkamer van kledingwinkels, dokters..). De schimmelsporen kunnen uitgroeien tot echte schimmels als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn: voor voetschimmels zijn dit vooral een vochtige, warme omgeving.
Hoe voorkom ik een voetschimmelinfectie?
- Na het douchen of baden de voeten goed drogen.
- In openbare ruimtes zo min mogelijk op blote voeten lopen.
- Katoenen of wollen sokken dragen (deze voorkomen transpiratie).
- Draag schoenen van een ‘ventilerend’ materiaal (leer, linnen of open schoenen).
Hoe wordt de infectie vastgesteld?
Bij een heel typisch beeld van een schimmelinfectie heeft de huisarts, dermatoloog of pedicure meestal geen nader onderzoek nodig en kan de diagnose ‘op het oog’ gesteld worden. In twijfelgevallen kunnen twee soorten testen gedaan worden:
- direct microscopisch onderzoek: hiermee kunnen de schimmeldraden in de huidschilfers worden opgespoord. Dit onderzoek kan door de arts tijdens het consult uitvoeren
- schimmelkweek: er worden huidschilfers opgestuurd naar het laboratorium en geënt op een voedingsbodem. Na een aantal weken is bekend of er sprake is van een schimmelinfectie. Door deze techniek kan ook de schimmelsoort worden bepaald.
Foto: microscopisch beeld van schimmeldraden.
Hoe wordt voetschimmel behandeld?
Voetschimmels worden bestreden met een anti-schimmel geneesmiddel (antimycoticum). Deze kunnen zowel lokaal worden aangebracht als door middel van een orale kuur worden toegediend, afhankelijk van het type infectie.
Lokale behandeling
Bij de meeste voetschimmel-infecties kan volstaan worden met lokaal aanbrengen van het antimycoticum. Er zijn verschillende antimycotica die kunnen worden toegepast, zoals:
- clotrimazol
- miconazol
- terbinafine
- ciclopirox
- sulconazol
De lokale antimycotica in crème-vorm moeten doorgaans 2-4 weken 2 maal daags worden toegepast. Voor het aanbrengen dient de voet eerst goed te worden gereinigd met water.
Ter voorkoming van hernieuwde infectie is het verstandig de eerder gedragen schoenen met een antischimmel strooipoeder te behandelen, zodat ook alle schimmelsporen daar worden gedood.
Orale behandeling
Wanneer de schimmelinfectie erg uitgebreid is of als er veel blaren en ‘nattende’ huiddelen zijn kan de arts overwegen de schimmelinfectie te behandelen met tabletten. Nadeel is dat aan een orale behandeling meer mogelijke bijwerkingen verbonden zijn dan aan een lokale behandeling. Orale anti-schimmelmiddelen zijn onder meer:
Behandeling
In een vroeg stadium kan behandeling met anti schimmel-zalf en poeder nog afdoende zijn. Behalve de huid moeten ook alle schoenen behandeld worden met schimmeldodende poeder. Dit zal heel regelmatig en consequent moeten plaatsvinden om te voorkomen dat men zichzelf telkens opnieuw besmet. In een vergevorderd stadium zijn deze maatregelen niet meer afdoende en is het raadzaam de huisarts te raadplegen. Deze kan een medicijnenkuur voorschrijven die schimmels doden.
De pedicure
Eigenlijk is een regelmatig bezoek aan de pedicure een ‘must’ wanneer u wilt voorkomen dat een schimmelinfectie zo uit de hand loopt dat niet alleen uw huid maar ook uw nagels aangetast raken. De pedicure inspecteert uw voeten en geeft adviezen om de voeten en voethuid in optimale conditie te houden. Voorkomen is beter dan genezen en dat gaat zeker op voor schimmelinfectie.